لوله کشی فاضلاب در ساختمان

زمان مطالعه: ۵ دقیقه

لوله کشی فاضلاب در ساختمان

هدف از لوله کشی آب و فاضلاب

هدف از لوله کشی و فاضلاب به خصوص در شهرها جهت تولید و توزیع اصولی آب تصفیه شده برای آشامیدن و مصارف دیگر بهداشتی و خارج کردن فاضلاب حاصل از محیط مسکونی میباشد.
با اینکه به نظر می رسد لوله کشی آب و فاضلاب عمل عادی و پیش پا افتاده است. ولی در صورتی که طبق اصول صحیح انجام نشود علاوه بر اینکه از نظر اقتصادی ممکن است باعث زیان شود باعث مشکلات دیگر هم میشود.
برای همین باید  لوله کشی ساختمان را طبق نقشه اصولی و درست انجام داد.
قوانینی برای تهیه اولیه لوله کشی و محاسبات آن در ساختمان تدوین شده که البته در کشورهای مختلف با یکدیگر تفاوت هایی دارند. این تفاوت ها بستگی به شرایط جغرافیایی دارند ولی در نهایت همگی این قوانین بخاطر انجام اصول لوله کشی به کار گرفته شده است.

استفاده از این قوانین مزایای متفاوتی دارد:

۱- صرفه جویی اقتصادی در امر تهیه مصالح اولیه کمتر و بازدهی بیشتر.
۲- ایجاد تفاهم بین نظرات متخصصین.
۳- استاندارد شدن تمامی لوازمات لوله کشی و تاسیسات بهداشتی و ساخت لوازمات به صورت سری و تعداد زیاد و هزینه کمتر که از نتایج هماهنگی قوانین یاد شده است.
اکثر آیین نامه  های ملی لوله کشی بخاطر حفظ بهداشت و ایمنی محیط زندگی از راه نظارت حساب شده بر نصب و نگهداری سیستم های لوله کشی وضع میشوند.
جزئیات شبکه های لوله کشی متنوع اما اصول اساسی ایمنی و بهداشتی آنها یکسان است.
نتایج مطلوب و ضروری جهت حفظ سلامتی مردم مشابه و مستقل از مکان زندگی است.
این اصول اساسی ایجاب می‌کند تمامی لوله کشی ها در ساختمان های خصوصی و عمومی مورد استفاده انسان طوری اجرا شوند که حافظ سلامتی و بهزیستی و ایمنی ساکنان آنها و جامعه باشند.
لوله کشی آب و فاضلاب تقریبا در یک درجه از اهمیت قرار دارند. تنها فرق آنها در این است که آب به علت فشار شبکه آبرسانی در لوله ها حرکت می کند ولی فاضلاب به دلیل جاذبه و نیروی ثقل جریان می یابد و در لوله های فاضلاب سیفون و لوله‌های تهویه برای جلوگیری از ورود گازهای بدبو و خطر ناک حاصل از تخمیر مواد موجود در فاضلاب توسط باکتری های مختلف به داخل ساختمان تعبیه گردیده است.

نکات مهم در اجرای لوله کشی فاضلاب

لوله کشی فاضلاب یکی از مهمترین و پرکاربردترین قسمت های  هر ساختمان و به حساب می‌آید. به همین دلیل هنگام اجرای لوله کشی فاضلاب ساختمان باید نکات و قوانین لوله کشی را به درستی رعایت کرد. برخی از آن نکات به شرح زیر است:

۱-لوله‌های افقی فاضلاب باید با شیب مناسب و یک نواخت نصب و کارگذاری شوند.
شیب بیش از حد لوله‌ها باعث افزایش سرعت جریان فاضلاب شده. در نتیجه آن آب فاضلاب تخلیه شده و مواد جامد و فضولات در لوله‌ها باقی می‌ماند و به مرور باعث گرفتگی لوله‌ها و نیاز به لوله بازکنی و رفع گرفتگی لوله می‌شود. شیب کم نیز باعث کاهش و حتی قطع جریان فاضلاب شده و در نتیجه لوله‌ها مسدود می‌شود.
مقدار شیب لوله کشی فاضلاب ۰ تا ۵ درصد است. مناسب‌ترین نوع فاضلاب و طول مسیر بین ۵ شیب در لوله کشی فاضلاب ساختمانها ۲ درصد است.
۲- در لوله کشی فاضلاب ساختمان از اتصالات ۴۵ درجه استفاده شود.
۳- لازم است  لوله‌های فاضلاب را به وسیلهٔ بستهای مخصوص لوله مهار کرد.
۴- باید لوله فاضلاب را تا حد امکان مستقیم و صاف نصب کرد. و آنها را از زیر ساختمان عبور نداد.
در صورتی که لوله فاضلاب از زیر ساختمان عبور کرده است باید آنها را با حداقل ۱۵ سانتیمتر بتن ساده پوشش داد. و در صورتی که لوله‌ها در فاصله یک متری از پی و دیوارها قرار دارند، باید تا سطح زیر پی آنها را با بتن پوشاند.

۵- قبل از اتصال لوله قائم فاضلاب به لوله افقی فاضلاب، دریچه بازدید فاضلاب نصب شود. همچنین در انتهای لوله‌های افقی فاضلاب نیز نصب دریچه بازدید ضروری است. محل دریچه بازدید باید در دسترس افراد باشد.
۶- پس از اجرای لوله کشی فاضلاب ساختمان به منظور اطمینان از عدم وجود نشتی لازم است مدار لوله کشی را آزمایش کنیم.
این آزمایش را می‌توان با آب، هوای فشرده و دود انجام داد که رایج‌ترین روش استفاده از آب است. روش کار به این شکل است که تمام دهانه‌های باز را توسط توپی لوله فاضلاب می‌بندیم و آب را وارد لوله‌های فاضلاب میکنیم تا کاملاً از آب پر شوند. محلهای اتصال را با دقت بررسی کرده و در صورت وجود نشتی به رفع آن می‌پردازیم و آزمایش را مجدداً تکرار میکنیم.
در صورت مرتفع بودن ساختمان باید آزمایش لوله‌ها را در چند مرحله انجام داد. چون فشار ستون آب آزمایشی در طبقات پایین زیاد می‌شود. در مورد این ساختمانها آزمایش را قسمت به قسمت انجام میدهیم. یعنی آزمایش هر طبقه جداگانه انجام می‌شود.

اصول لوله کشی فاضلاب ساختمان

 1- سرعت تخلیه لوله‌کشی فاضلاب باید مناسب باشد، سرعت تخلیه با فشار زیاد یا کم باعث ایجاد مشکل میشود.
۲- لوله کشی صحیح باعث جلوگیری از رسوب گذاری مواد در لوله‌ها می شود.از مخزن رسوب گیر مناسب استفاده کنید تا مواد جامد راه لوله را نگرفته و از گرفتگی لوله های فاضلاب جلوگیری کنید.

۳- برای جلوگیری از منتشر نشدن بوی بد و نیز سرایت نکردن آلودگی‌های فاضلاب به داخل محیط و تامین سلامت ساکنین سیستم فاضلاب باید آب بند و هوابند باشد.

۴- لازم است سیستم فاضلاب قابلیت کنترل سطح فشار داخل شبکه را به منظور ایجاد هماهنگی رانش و مکش هوا در هنگام تخلیه فاضلاب را دارا باشد.

۵- لوله های فاضلاب نباید از املاک و ساختمان های مجاور عبور کند و هر ساختمان باید دارای سیستم لوله کشی یگانه خود باشد.

۶- در ساختمان‌های چندطبقه، فاضلاب‌های سرویس بهداشتی باید از فضاهای مسکونی طبقات پایین عبور کند. همچنین اگر ساختمان دارای طبقات زیادی است نیازی به نصب سرعت گیر برای لوله کشی فاضلاب نیست.

۷- لازم است لوله ها در ابعاد متناسب باشند. و درصورت قصد داکت کشی کردن لوله از ابعاد متناسب داکت استفاده شود، اگر از لوله های عمودی فاضلاب استفاده کردید حتما از داخل داکت عبور داده شود.

۸- برای اینکه مقاوت لوله ها بیشتر شود. میتوان با جای گذاری کردن جسمی شبیه به مقوا در زیر لوله‌ها و همچنین پوشاندن لوله کشی فاضلاب با ملات سبک آسیب پذیر بودن آنها را بیشتر کرد.

۹- انتخاب مسیر نامناسب در  لوله کشی فاضلاب منجر به ترکیدگی آنها می‌شود. با راهنمایی مهندس یا تکنسین آگاه مسیر صحیح لوله کشی (عمودی یا افقی) را با توجه به محل برگزینید.
۱۰- لوله‌ها نباید وزن زیادی را متحمل شوند.

نکات لوله کشی فاضلاب ساختمان ها:

۱- در بالکن‌ها و تراس‌های مسقف و بدون سقف باید کفشو نصب شود.

۲- در محل نصب پمپ‌ها و مخازن آب لازم است کفشو نصب شود.
۳- در پای کلیه رمپ‌های منتهی به فضای آزاد لازم است گریل همراه کفشو نصب شود.

۴- کفشو‌های تراس، پارکینگ، حیاط و زیرزمین و همچنین کلیه خطوط آب باران ساختمان نباید به سیستم فاضلاب شهری اتصال داشته باشد.

۵- نباید کفشو اتاق‌های کولر، هواشور، هواساز به طور مستقیم به شبکه فاضلاب متصل شود.

۶- اتصال فاضلاب آشپزخانه به فاضلاب سرویس‌ها مجاز نمی‌باشد.

۷- برای تمامی خطوط اصلی فاضلاب و آب باران که از حالت عمودی به افقی تغییر کرده‌اندباید دریچه بازدید استاندارد نصب شود.

۸- برای جلوگیری از هرگونه پس زدگی بو‌های نامطبوع فاضلاب، لازم است ونت برای چاه‌های جذبی داخل ساختمان که آب باران مستقیماً در آن تخلیه نمی‌شود نصب گردد.

۹- از هرگونه سرعت گیر در خطوط فاضلاب مطلقا استفاده نشود.

۱۰- نباید لوله های فاضلاب و آب باران را از داخل چاه آسانسور، کانالهای هوا، اتاق‌های برق و تابلو برق‌ها عبور داد.

۱۱- به ازای هر ده طبقه باید حداقل یک هواکش کمکی نصب شود.

۱۲ کلیه تدابیر لازم جهت کنترل انبساط طولی لوله‌ها در لوله کشی فاضلاب و آب باران در نظر گرفته شود.

۱۳- تخلیه آب باران‌ها به گذر عمومی مجاز نیست. مگر در مواردی که حفر چاه جذبی به هیچ عنوان میسر نباشد.

۱۴- برای زهکشی درین‌ها می‌بایست خطوط مجزا اجرا گردد. اتصال مستقیم درین به خطوط فاضلاب و آب باران مجاز نمی‌باشد.

مطالب مفید دیگر :

روشهای نوین جمع آوری فاضلاب – ویژگی های لوله مناسب برای سیستم آبرسانی منازل – طبقه‌بندی سیستم‌ های آبیاری بارانی بر اساس کاربرد کشاورزی – لوازم آبیاری – کاهش ضایعات محصولات باغی در دوره پس از برداشت