پلاستیکها و انواع آنها را بیشتر بشناسید
قبل از اینکه با فرایند بازیافت زبالههای پلاستیکی آشنا شوید، باید انواع و روشهای طبقهبندی آنها را بشناسید. توجه داشته باشید که شرایط بازیافت هر یک از انواع پلاستیکها متفاوت است و در آن از فرآیند خاصی استفاده میشود.
اگر به بطریهای پلاستیکی توجه بیشتری داشته باشید، یک علامت مثلثی در آن میبینید که داخل آنیک عدد نوشتهشده است. این عدد درواقع نشاندهنده این است که پلاستیک موردنظر تا چه حد برای سلامتی شما خطر دارد. درواقع آشنایی با کدهای SPI انواع پلاستیک، به مصرفکنندگان کمک میکند تا درباره سلامتی خود تصمیمات درستتری بگیرند و به بازیافت کنندگان کمک میکند تا بهگونهای کارآمدتر به بازیافت زبالههای پلاستیکی مشغول شوند. در ادامه انواع طبقهبندی زبالهها را بیان میکنیم.
پلاستیکهای پت PETE
از پلاستیکهای پت معمولاً برای تولید بطریهای نوشابه، آبمعدنی، ظروف حبوبات و … استفاده میکنند و پس از بازیافت، به پلاستیکهای درجهدو مانند نایلون تبدیل میشوند. این ظروف میتوانند بوها و طعمهای محتویات خود را جذب کنند. پس از بازیافت زبالههای پلاستیکی پت، مثلثی بر روی بدنه محصولات حک میشود که داخل آن عدد یک قرار دارد.
پلاستیکهای پلیاتیلن سنگین HDPE
محصولات ساختهشده با استفاده از این نوع پلاستیک، کاملاً سالم هستند و هیچ نوع مواد شیمیایی را وارد محتویات خود نمیکنند. بازیافت زبالههای پلاستیکی پلیاتیلن عموماً امکانپذیر است. این نوع از پلاستیکها، پس از بازیافت به محصولاتی مانند بطریهای شوینده لباس، بطری روغن، خودکار، لوله، نیمکت، میز، صندلی مسافرتی و … تبدیل میشوند.
پلی وینیل کلراید PVC
محصولات ساختهشده با استفاده از پلاستیکهای PVC، معمولاً قابل بازیافت نیستند و در صورت بلعیده شدن، میتوانند بسیار خطرناک باشند. همچنین این نوع از پلاستیکها نباید در معرض تماس با مواد غذایی قرار بگیرند. اما درصورتیکه امکان بازیافت زبالههای پلاستیکی PVC باشد، با استفاده از آنها میتوان هشداردهندههای جادهای، گلگیر خودرو، سرعتگیر و … را تولید کرد.
پلیاتیلن سبک LDPE
پلاستیک شماره چهار، پلیاتیلن سبک است. محصولات تولیدشده با استفاده از این نوع پلاستیک، معمولاً قابل بازیافت نمیباشند. پلیاتیلن سبک معمولاً انعطاف و دوام بالایی دارد به همین دلیل، انتخاب مناسبی برای بستهبندی محصولات غذایی میباشد. از این نوع پلاستیک برای ساخت ظروف یکبار مصرف، بستهبندی مواد غذایی یخزده و … استفاده میکنند. درصورتیکه بتوان این محصولات را بازیافت کرد، پس از فرآیند بازیافت از آنها برای تولید سطل زباله، کفپوش و … استفاده میکنند.
پلیپروپیلن PP
پلاستیکهای پلیپروپیلن بسیار قوی هستند و معمولاً در مقابل دمای بالا به خوبی مقاوم هستند. بازیافت زبالههای پلاستیکی پلیپروپیلن امکانپذیر است اما مانند پلاستیکهای شماره یک و دو بازیافت عمومی آنها پذیرفتهشده نیست.
از این نوع پلاستیکها برای تولید درب بطریهای پلاستیکی، سطل ماست، بطری و ظروف دارو، لیوانهای یکبار مصرف و … استفاده میکنند. همچنین پس از بازیافت نیز از آنها برای ساخت چراغهای چشمکزن، جارو دستی، برس مو و مواد مشابه که نیاز به مقاومت بالایی دارند استفاده میشود.
پلی استایرن PS
بازیافت زبالههای پلاستیکی پلی استایرن امکانپذیر است اما نیاز به مقدار زیادی انرژی دارد. با استفاده از این پلاستیکها برای بستهبندی مواد غذایی استفاده میشود. همچنین موارد استفاده ازآنپس از بازیافت نیز شامل جلد مدارک، خط کش و … است.
پلاستیکهای ترکیبی
برخی از پلاستیکهای متفرقه که سخت بازیافت میشوند، در این دسته قرار میگیرند. با استفاده از این نوع پلاستیکها بطریهای آب چند ده لیتری، ابزارهای ضدگلوله، عینک آفتابی، قطعات کامپیوتری و … تولید میکنند. همچنین پس از بازیافت، از آنها برای تولید صفحات و تختههای پلاستیکی استفاده میشود.
انواع ضایعات پلاستیکی
ضایعات پلاستیکی عموماً با فاکتوری تحت عنوان درصد خلوص طبقهبندی میشوند. این فاکتور که ممکن است نام مناسبی برای این ترکیبات شیمیایی نباشد، در بالاترین سطح خود به ۴۰ درصد رسیده و بعداً در فراوری بازیافت پلاستیک نیز میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند. برخی از این مواد شامل موارد زیر میشوند:
- پلیاتیلن سنگین ۴۰٪
- پلیاتیلن سبک ۲۷٪
- پلیپروپیلن ۴٪
- پلی وینیل کلراید ۱۰٪
- پلی استایرن ۸٫۵٪
- پلیاتیلن ترفتالات ۶٫۵٪
مراحل بازیافت پلاستیک
بازیافت پلاستیک یکی از سودمندترین فعالیتهای پلیمری در صنعت بهحساب میآید. از طرفی ضایعات تولید شده در فرایند مهندسی و استفاده، از طبیعت خارج میشوند و از طرفی دیگر هزینه تولید مواد اولیه پلاستیک نیز کاهش مییابد. بازیافت پلاستیک اصولاً در ۳ سطح انجام میشود اما بهصورت کلی به چهار دسته کلی تقسیم میشود که دسته آخر آن فرایند تجزیه نام میگیرد:
- مکانیکی
- شیمیایی
- انرژی
- پلاستیک از رده خارج
دسته چهارم سطوح بازیافت ممکن است در نگاه اول بیفایده به نظر بیاید اما اصولاً در این فرایند، پلاستیکهای پوسیده و فاسد را در این دسته طبقهبندی میکنیم. البته پلاستیک مادهای است ساخته دست بشر؛ اما دانشمندان دو راه برای از رده خارج کردن پلاستیک دارند. از رده خارج کردن زیستی و نوری. این فرایند به دلیل تئوری باکتریهای گرسنه در نشاسته رواج پیدا کرده است. تصور میشود که باکتریهای نشاسته؛ روغن موجود در پلاستیک را میبلعند و آنها را بهصورت گردوغبار ریز متلاشی میکنند. این باکتریها منبع بسیار مناسبی برای بازیافت این دسته از پلاستیکها هستند تا آسیب جدی به محیط اطراف وارد نکنند.
چند نکته مهم در مورد بازیافت زبالههای پلاستیکی
اگر شما هم به محیطزیست اهمیت میدهید و میخواهید زبالههای پلاستیکی سریعتر انجام شود، میتوانید چند نکتهای را رعایت کنید.
· از چند سطل زباله برای تفکیک ضایعات خود استفاده کنید. این کار باعث میشود فرایند تفکیک آسانتر شود و حتی فرزندان شما هم برای این کار جذب شوند.
· زبالههای قابل بازیافت خود را در مکانهای مشخصشده قرار دهید. این کار به امر جمعآوری زبالهها برای تفکیک میتواند بسیار کمککننده باشد. همچنین میتوانید زبالههای خود را به اشخاصی که بهصورت سیار ضایعات خشک را جمعآوری میکنند، تحویل دهید.
· سعی کنید زبالههای خود را تمیز کنید. برداشتن برچسبها و توضیحات چسبانده شده بر روی پلاستیک، میتواند به سهولت بازیافت در مقصد کمک کند.