طبقه‌بندی سیستم های آبیاری بارانی بر اساس کاربرد کشاورزی
در این طبقه‌بندی، سیستم های آبیاری بارانی به دو دسته کلی سیستم های ساکن یا مستقر و سیستم های متحرک مداوم تقسیم می‌شوند. در سیستم های ساکن، آبپاش‌ها در حین پاشش آب تا زمانی که آبیاری به‌طور کامل انجام شود در محل خود ثابت هستند. اما در سیستم های متحرک مداوم، آبپاش‌ها در حین پاشش آب حرکت می‌کنند. هر کدام از سیستم های ساکن و متحرک مداوم انواعی دارند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره شده است.
سیستم های آبیاری ساکن (Set systems)
انواع روش‌های آبیاری بارانی کلاسیک و لوله چرخدار (ویل موو) از این دسته هستند :
سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک
در این سیستم لوله‌های جانبی و اصلی در طول فصل کشت در جای خود ثابت می‌باشد و به فراخور نیاز، آبپاش‌ها به وسیله رایزر در نقاط مختلف به شیرهای خودکار متصل شده و آبیاری انجام می‌گیرد. در این سیستم لوله‌های اصلی زیر خاک مدفون می‌باشد و لوله‌های جانبی می‌توانند به‌صورت مدفون و یا روزمینی باشند.
سیستم کلاسیک نیمه متحرک
در این سیستم لوله‌های جانبی در مزرعه جابجا شده و در نقاط مختلف مزرعه با استفاده از اتصال‌های سریع به لوله‌های اصلی متصل و عمل آبیاری را انجام می‌دهند.
سیستم لوله چرخدار یا ویل موو
در این سیستم لوله جانبی یا لترال در مرکز چرخ‌هایی بزرگ با قطر یک و نیم تا دو متر قرار دارد و پس از آبدهی هر قسمت مزرعه، لوله لترال به‌وسیله یک موتور بنزینی به سایر بخش‌های مزرعه منتقل می‌شود.
سیستم های آبیاری متحرک مداوم (Continuous move systems)
سیستم‌های متحرک مداوم شامل سه روش متداول سیستم ارّابه‌ای، سیستم متحرک خطی و سیستم عقربه‌ای یا دورانی است:
سیستم ارابه‌ای (Traveler):
در این سیستم از یک آبپاش تفنگی بزرگ که بر روی یک ماشین متحرک قرار دارد استفاده می‌شود. در این سیستم آب به‌وسیله یک شیلنگ انعطاف پذیر که از لوله اصلی دریافت می‌شود به ماشین متحرک در حین پاشش آب از آبپاش تفنگی به‌وسیله کابل یا شیلنگ کشیده می‌شود. به‌همین علت این سیستم‌ها به ماشین آبپاش تفنگی نیز موسوم هستند.
سیستم متحرک خطی یا لینیر (Linear-move):
در این سیستم حرکت لوله لترال و آبپاش‌های روی آن به‌صورت خطی است و آبیاری در حین حرکت لوله لترال انجام می‌شود. این سیستم‌ها برای زمین‌هایی با شکل مستطیل و مربع مناسب هستند.
سیستم عقربه‌ای یا سنترپیوت (Center pivot):
در این سیستم لوله لترال که آبپاش‌ها بر روی آن مستقر هستند حول یک محور مرکزی گردش می‌کند. حرکت لوله لترال در سیستم آبیاری سنترپیوت مشابه حرکت گردشی عقربه ساعت است. به‌همین دلیل مساحت تحت آبیاری در این سیستم‌ها، دایره‌ای شکل است. شعاع دایره تحت آبیاری به اندازه طول لوله لترال است که معمولاً بین ۱۵۰ تا ۶۰۰ متر متغیر است.
مطالب مفید دیگر :
روش‌های آبیاری بام سبز یا روف گاردن – کاربرد لوله های پلی اتیلن در ساختمان – فناوری نانو مشکل آبیاری را در کشاورزی حل کرد – آبیاری قطره ای و همه چیز درباره آن – آبیاری