انواع لوله های فاضلابی و کاربرد آن ها

انواع لوله های فاضلابی و کاربرد آن ها

وجود لوله های فاضلابی در هر منطقه ای ضروری است تا آب فاضلاب را به سمتی که از پیش تعیین شده است هدایت کند. فرقی نمی کند صحبت راجع به منطقه ای مسکونی یا یک منطقه ی صنعتی باشد، به هر حال دفع فاضلاب باید به بهترین نحو انجام شود. لذا کاربرد این لوله ها در دفع فاضلاب بر کسی پوشیده نیست.

وجود لوله های فاضلابی در هر منطقه ای ضروری است تا آب فاضلاب را به سمتی که از پیش تعیین شده است هدایت کند. فرقی نمی کند صحبت راجع به منطقه ای مسکونی یا یک منطقه ی صنعتی باشد، به هر حال دفع فاضلاب باید به بهترین نحو انجام شود. در غیر اینصورت زندگی و کار غیر ممکن خواهد شد و آلودگی همه جا را فرا خواهد گرفت.

لوله فاضلابی

برای مقاصد مختلف از انواع لوله های فاضلابی یا لوله ی زهکشی با جنس های متفاوت استفاده می شود.
در بین انواع مختلف این لوله ها، برخی بیشتر از سایرین به کار می روند. در حال حاضر لوله های فاضلابی پی وی سی بیشترین کاربرد را در بخش صنعتی و بخش فاضلاب مناطق مسکونی دارند. البته به این معنا نیست که سایر لوله ها مورد استفاده قرار نمی گیرند.

به غیر از مدل رایجی که نام آن آورده شد، مدل های دیگری نیز وجود دارند که به صورت تخصصی تر در مکان ها و شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند که به طور مفصل به آن ها خواهیم پرداخت.

تقسیم بندی فاضلاب ها

فاضلاب ها را به طور کلی می توان به سه دسته ی خانگی (مسکونی)، صنعتی و سطحی تقسیم بندی کرد. در هر کدام از این بخش ها نوع فاضلاب تولیدی متفاوت است و اگر بخواهیم به طور تخصصی تر به آن ها نگاه کنیم در موارد زیر با یکدیگر تفاوت دارند:

رنگ فاضلاب

بوی فاضلاب

درجه ی اسیدی

دمای فاضلاب

مواد خارجی در فاضلاب

وزن مخصوص فاضلاب

موجودات زنده در فاضلاب

متخصصان برای تفکیک فاضلاب ها از این فاکتور ها استفاده می کنند. همچنین لوله های فاضلابی بر اساس نوع مواد تولیدی در فاضلاب تعیین می شوند و با یکدیگر متفاوت هستند.

اگر بخواهیم فاضلاب ها را بر اساس آنچه که تولید می کنند تقسیم بندی کنیم به پنج دسته می رسیم که به صورت فهرست وار در زیر مشاهده می کنید.:

فاضلاب تولید شده توسط مراکز تجاری
فاضلاب های به وجود آمده بر اثر سیلاب ها و آب های سطحی
فاضلاب های خانگی مانند شستشو و سرویس بهداشتی
فاضلاب صنعتی مانند تمام کارخانجات
فاضلاب مراکز عمومی و اداری

در نهایت تمامی این مواد به سمتی هدایت می شوند و باید به شبکه ی جمع آوری فاضلاب بریزند.

همچنین بسیاری از فاضلاب های صنعتی به دلیل اینکه حاوی مواد سمی هستند. باید پیش از ریختن به محل جمع آوری فاضلاب ها تصفیه شوند. در ادامه با انواع مختلف لوله های فاضلابی و کاربرد هر کدام از آن ها آشنا خواهید شد

انواع لوله های فاضلابی

زمانی که قصد دارید اقدام به خرید لوله های فاضلابی کنید، فاکتور های متعددی هستند که باید برای خرید بهترین لوله ها در نظر گرفته شوند. در ابتدا تحقیق در مورد بهترین جنس لوله که مناسب با شرایط استفاده ی شما باشد مهمترین فاکتور است.
اگر هم شرکت خاصی را استخدام کرده اید تا عملیات لوله کشی مکان مورد نظر شما را انجام دهند، باید جنس لوله ای که به کار می برند را متوجه شوید و اطمینان حاصل کنید که بهترین گزینه باشد.

انتخاب لوله ی مناسب بدون شک مهمترین بخش خرید لوله های فاضلابی است. اطمینان حاصل کنید که سرمایه ی خود را به درستی خرج می کنید. بهترین و پر کاربرد ترین لوله هایی که برای تخلیه ی فاضلاب ها از آن ها استفاده می شود شامل موارد زیر می باشند.

-لوله های آزبست
-لوله های چدنی
-لوله های پی وی سی
-لوله های UPVC
-لوله های CPVC
-لوله های PEX
-لوله های فولادی گالوانیزه
-لوله های بتنی
-لوله های پلی اتیلن سنگین یا HDPE
-لوله های پوشفیت
-لوله های فاضلابی مسی

در ادامه قصد داریم به طور کامل در مورد هر یک از این لوله های فاضلابی، کاربردها، معایب و مزایای آن ها صحبت کنیم.

لوله های فاضلابی آزبست

لوله های فاضلابی آزبست از آزبست و سیمان تشکیل شده است.
از آنجایی که این لوله ها در برابر فشار بالا مقاومت زیادی دارند، می توان به عنوان لوله ای برای انتقال شریان آب از آن ها بهره برد. این لوله ها البته می تواند بر اثر نفوذ ریشه ی درختان و گیاهان آسیب ببیند.
اگر در نزدیکی مکانی که می خواهید از لوله های فاضلابی آزبست استفاده کنید درختان زیادی وجود دارد و خطر نفوذ ریشه ها محتمل است، در صورت امکان سعی کنید از لوله های دیگری برای این منظور استفاده کنید.

از آنجایی که لوله های آزبست حاوی سیمان هم هستند و زیر زمین نیز کاربرد دارند، می توان آن ها را در جاده ها نیز نصب کرد. تحمل بالای فشار باعث شده بود تا از این لوله ها علاوه بر استفاده جهت انتقال آب، در لوله کشی های گاز نیز استفاده شود. البته استفاده ی فراوان از لوله های فاضلابی آزبست در سال ۱۹۷۰ میلادی کاهش پیدا کرد. دلیل این امر هم جایگزینی این لوله ها با لوله های پلاستیکی یا پی وی سی بود که در آن سال وارد بازار شده بود. لوله های فاضلابی پی وی سی خطرات سلامتی کمتری برای کارگران داشتند.

معایب لوله های آزبست

کار کردن با آزبست در بلند مدت باعث می شود کارگران به بیماری مزوتلیوما، سرطان ریه و دیگر بیماری های مرتبط با آزبست دچار شوند که بسیار خطرناک هستند.

حدودا یک بازه ی ۱۰ تا ۱۵ ساله زمان می برد که قرار گرفتن در برابر الیاف آزبست باعث به وجود آمدن بیماری های مختلف شود.
همانقدر که لوله های فاضلابی آزبست برای مصارف مربوط به آن مناسب بود، اما دچار نقص هایی نظیر شکننده بودن هم بود. پس از چند سال ماند در یک محل می توانید نشانه های فرسایش را در این لوله ها ببینید. از این رو استفاده از چنین لوله هایی در حال حاضر بسیار کم شده است.

لوله های فاضلابی چدنی و کاربرد آنها

این مدل لوله ها رایج ترین لوله های مورد استفاده برای فاضلاب ها هستند و و این روز ها در لوله کشی فاضلاب منازل و برخی اماکن تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. لوله های چدنی برای بسیاری از پروژه های ساختمانی مناسب هستند.

این لوله ها برای انتقال آب، برای انتقال فاضلاب ها و به طور معمول برای هر کاری که لوله ی پی وی سی نیز می تواند آن را انجام دهد مناسب است.
به خصوص در پروژه هایی با ارتفاع زیاد که لوله ها باید تا سقف کشیده شوند، لوله های فاضلابی چدنی بسیار مناسب هستند.

این لوله ها بسیار قوی بوده و بدون اینکه دچار شکستگی شود می تواند وزن کثیفی ها و سنگ ریزه ها را تحمل کند. یکی دیگر از استفاده های عالی لوله های چدنی برای دفع زباله هاست. از آن جایی که چدن در برابر سایش های طولانی که ممکن است به خاطر مواد غذایی ایجاد شود بسیار مقاوم است، برای این مورد نیز کارایی عالی دارد.
تنها ضعف بزرگ لوله های فاضلابی چدنی این است که به سرعت دچار زنگ زدگی و خوردگی می شوند. از این رو لوله های چدنی اکثرا برای لوله کشی های درون ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند.

پیشنهاد می شود تا حد ممکن برای لوله کشی های بیرون ساختمان از این مدل لوله های استفاده نکنید.

لوله های فاضلابی چدنی برای محیط زیست عالی هستند. از این لحاظ بسیار بهتر از لوله های پی وی سی هستند، زیرا قابل بازیافت هستند و می توانند بار ها و بار ها در پروژه ها مورد استفاده قرار بگیرند.

لوله های چدنی عایق صدا هستند

یکی از مهم ترین مزایای این لوله های چدنی که باعث محبوبیت آن ها نیز شده است، این است که صدای آب عبوری درون آن نمی پیچد، چرا که عایق صدا هستند.

مواد تشکیل دهنده ی این لوله ها بسیار متراکم هستند، بنابراین زمانی که آب در منزل شما از درون لوله ها عبور می کند، شما هیچ صدایی نمی شنوید. در عوض لوله های پی وی سی برای استفاده های داخل منزل مناسب نیستند.
لوله های پی وی سی بسیار محکم به نظر می رسند و واقعا هم محکم هستند، اما داخل این لوله ها عریض است و زمانی که آب در منزل شما از داخل یک لوله ی پی وی سی عبور کند، شما تمام صدا های تولید شده به واسطه ی آن را خواهید شنید.

قطعا شما علاقه ندارید در حین خوردن شامی لذیذ در اتاق ناهارخوری خود یا در حین خوابیدن در اتاق خواب خود، صدای جریان آبی که از لوله های سیستم فاضلاب منزل عبور می کند را بشنوید.

قیمت و انواع لوله های فاضلابی چدنی

در مقایسه با لوله های فاضلابی PVC، لوله های چدنی کم هزینه تر هستند، زیرا با اینکه قیمت یکسانی دارند اما شما نیاز دارید برای از بین بردن صدای عبور جریان آب در لوله های PVC، آن ها را عایق بندی کنید که این عایق بندی هزینه بر است.

یکی از ویژگی های عالی لوله های چدنی دوام آن هاست و با خرید این لوله ها تا سالیان بسیار طولانی نیاز به تعویض آن ها نخواهید داشت.

به هیچ عنوان نگران تعویض و خرابی این لوله ها نباشید و با خیال راحت به آن ها اعتماد کنید.
به طور کلی چهار دسته ی مختلف از از لوله های چدنی وجود دارد که این دسته ها بر اساس یک سری فاکتور ها از یکدیگر جدا می شوند. این فاکتور ها عبارتند از:

-تحمل فشار آب عبوری
-قطر خارجی لوله
-ضخامت دیواره ی داخلی

کلاس A و B دارای قطر کمتری نسبت به کلاس C و D هستند. پروژه های مختلف نیاز به مدل های متفاوتی از لوله های فاضلابی چدنی دارند.

کلاس های مختلف در واقع سایز های متفاوتی از لوله ها را ارائه می دهند که هر کدام می تواند برای کاربرد های خاصی مناسب باشند.

انواع لوله های فاضلابی پلاستیکی

لوله های پلاستیکی این روز ها بسیار مورد توجه مصرف کنندگان هستند و به دلیل مزایایی که دارند در بسیاری از پروژه ها کاربرد دارند. برخی از پر استفاده ترین لوله های پلاستیکی که برای انتقال آب و فاضلاب استفاده می شوند عبارتند از:

-لوله های فاضلابی پلاستیکی
-لوله PEX
-لوله PVC
-لوله CPVC
-لوله HDPE
-لوله ABS
-لوله PB
مواردی که نام برده شده اند از شناخته ترین مدل های لوله های پلاستیکی برای انتقال آب و فاضلاب هستند که در ادامه با برخی از آن ها به طور کامل آشنا خواهید شد

لوله های فاضلابی PEX و کاربرد آنها

یکی از معروف ترین لوله های پلاستیکی که این روز ها مورد استفاده قرار می گیرد لوله ی PEX است. این لوله ها معمولا به جای لوله های مسی یا دیگر مدل های لوله های پلاستیکی نصب می شود.

این لوله ها اغلب برای انتقال آب سرد و گرم مناسب هستند و به خصوص برای آب آشامیدنی از لوله های فاضلابی PEX استفاده می شود.
این ماده برای انعطاف پذیری بالا، قیمت پایین، راحتی نصب و و همچنین تنظیم ساده ی فشار آب عبوری از درون لوله معروف است. این لوله ها در رنگ های قرمز ، آبی و سفید موجود هستند.
رنگ قرمز برای آب داغ استفاده می شود و رنگ آبی برای آب سرد.
البته هیچ تفاوتی در مواد سازنده ی این دو وجود ندارد.

لوله های فاضلابی PVC و کاربرد آنها

PVC یکی از معروف ترین لوله های مورد استفاده در سیستم لوله کشی مدرن است. این لوله ها سال های زیادی است که مورد استفاده قرار می گیرند و با نام لوله پلیکا نیز آن ها را می شناسید.
لوله های فاضلابی PVC که رنگ سفید یا خاکستری دارند برای فشار بالای آب مورد استفاده قرار می گیرند و عمدتا خط اصلی لوله ی خانه ها را تشکیل می دهند.

از آنجایی که لوله های PVC انعطاف پذیری لوله های PEX را ندارند باعث می شود برای استفاده در فضا های کوچک درون منزل خیلی مناسب نباشد.

باید توجه کنید که برای انتقال آب با دما های خیلی بالا نمی توان از این لوله استفاده کرد.
برای مثال استفاده از آن به عنوان لوله ی فاضلاب آشپزخانه که آب داغ غذا ها یا آب داغ هنگام شستشوی ظروف در آن ریخته می شود نامناسب است.

نوع خاصی از لوله های فاضلابی PVC که DWV نام دارند، به خاطر داشتن مواد شیمیایی خاص، برای انتقال آب آشامیدنی مناسب نیستند.

لوله های فاضلابی CPVC و کاربرد آنها

لوله های فاضلابی CPVC در واقع همان لوله های PVC هستند که در تهیه ی آن ها از کلر نیز استفاده شده است، به این عمل در صنعت chlorination گفته می شود.
CPVC بسیار راحت تر از PVC شکل می گیرد و همچنین بسیار انعطاف پذیر تر است. همچنین نسبت به پی وی سی می تواند در برابر حرارت و فشار آب مقاومت بیشتری داشته باشد.

این ویژگی ها لوله های فاضلابی CPVC را برای مصارف صنعتی مناسب کرده است. اما این لوله ها برای انتقال آب آشامیدنی در منازل هم کاربردی است و مورد استفاده قرار می گیرد.
انعطاف پذیری بیشتر این لوله به معنای این است که به مراقبت بیشتری هم نیاز دارد. برای مثال نمی توانید در زیر زمین از این لوله ها استفاده کنید زیرا بر اثر یخ زدگی احتمالا دچار شکستگی می شوند.

لوله های فاضلابی HDPE

یکی از سخت ترین و مستحکم ترین لوله های انتقال دهنده ی فاضلاب ها که در حال حاضر در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند، لوله های فاضلابی HDPE هستند. این لوله ها با دوام، انعطاف پذیر و در مقابل خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند. این لوله ها در متراژ های بالا وجود دارند و هر گونه اتصالات با استفاده از گرمای همجوشی ساخته می شود و معمولا هیچ گونه نشتی در آن ها وجود ندارد. لوله های فاضلابی HDPE می توانند فشار آب را کنترل کنند، زیرا کشش را به حداقل می رسانند که در نهایت منجر به کاهش فشار آب می شوند.

مطالب مفید دیگر :

بهترین راهنمای فنی و کاربردی لوله های پلی اتیلن – لوله کشی آب ساختمان – چالش های آزمون دوام نوری پلاستیک ها در ایران – راهنمای کامل و کاربردی آبیاری قطره ای – مواد پلی اتیلن مشکی